Ukristo ni Bora Kuliko Uislamu

Na: Dr. Maxwell Shimba

1. Utangulizi

Ukristo na Uislamu mara nyingi hutajwa kama dini mbili kuu za Kimonotheisti (zinazomwamini Mungu mmoja). Hata hivyo, uchambuzi wa kina wa maandiko ya msingi, historia, na theolojia zao unaonyesha tofauti kubwa zinazoweka Ukristo juu kuliko Uislamu. Biblia ni mkusanyiko wa maandiko yaliyohifadhiwa kwa karne nyingi, yaliyoandikwa kati ya karne ya 15 K.K. hadi karne ya kwanza B.K., wakati Qur’an iliibuka karne ya 7 B.K., karne nyingi baadaye. Hii inatoa msingi wa kutathmini tofauti zao kwa mtazamo wa kihistoria na kimaandiko.

2. Yesu Kristo na Utimilifu wa Unabii

Yesu Kristo ndiye kiini cha Ukristo. Alitabiriwa na manabii wa Agano la Kale (Isaya 7:14; Mika 5:2), na maisha yake yameandikwa na mashahidi wa macho katika Injili. Hata wanahistoria wasio Wakristo kama Flavius Josephus (Antiquities of the Jews, 18.3.3) na Tacitus (Annals, 15.44) walithibitisha kuwepo kwa Yesu na kifo chake chini ya Pontio Pilato. Qur’an yenyewe inakiri kuzaliwa kwa muujiza kwa Yesu (Qur’an 3:45-47). Hakuna nabii mwingine, akiwemo Muhammad, aliyepewa heshima ya namna hii ya kipekee.

3. Uhakika wa Maandiko ya Biblia

Biblia inajulikana kwa uhifadhi wake wa kipekee. Dead Sea Scrolls (karne ya 2 K.K.–1 B.K.) ziligunduliwa mwaka 1947 na kuthibitisha uaminifu wa maandiko ya Agano la Kale yaliyopo sasa. Biblia yenyewe inashuhudia kudumu kwake: “Majani yakauka, ua likanyauka; bali neno la Mungu wetu litadumu milele” (Isaya 40:8). Qur’an pia inakubali uhalali wa Taurati na Injili: “Na tukawapa Isa mwana wa Mariam Injili, ndani yake mna uwongofu na nuru” (Qur’an 5:46). Hii inamaanisha kwamba vitabu vya Biblia vilikuwa halisi na havikupotoshwa wakati Muhammad alipovihusisha.

4. Upendo wa Mungu na Uhakika wa Wokovu

Msingi wa Ukristo ni upendo wa Mungu: “Kwa maana jinsi hii Mungu aliupenda ulimwengu, hata akamtoa Mwana wake pekee” (Yohana 3:16). Wokovu unatolewa bure kupitia imani (Waefeso 2:8-9). Kwa upande mwingine, Uislamu unaweka msisitizo juu ya matendo na utiifu wa sharia, bila uhakika wa wokovu. Qur’an inasema: “Na matendo ya kila mtu tutayaweka wazi” (Qur’an 45:28). Hii inaacha Waislamu bila uhakika wa neema ya Mungu.

5. Kifo na Ufufuo wa Yesu: Ushahidi Kihistoria

Ukristo unasimama juu ya kifo na ufufuo wa Yesu. Mtume Paulo anaeleza: “Kristo alikufa kwa ajili ya dhambi zetu… akazikwa, akafufuka siku ya tatu” (1 Wakorintho 15:3-4). Ushahidi wa kaburi tupu na mashahidi wa macho ni wa kihistoria. Hata wanahistoria wa Kiyahudi na Warumi walithibitisha tukio hili. Qur’an (Sura 4:157) inakataa msalaba, lakini ushahidi wa kihistoria na wa kimaandiko unapingana na madai hayo.

6. Mifano ya Kihistoria ya Karne za Kati

Historia inathibitisha tofauti kati ya dini hizi mbili.

Katika Ukristo, vyuo vikuu vya kwanza vilianzishwa Ulaya (Oxford, Cambridge, Sorbonne) kutokana na hamu ya kutafuta maarifa ya Mungu. Wakristo walijenga hospitali na taasisi za misaada. Wanasayansi kama Galileo Galilei, Johannes Kepler, na Isaac Newton waliongozwa na imani ya Kikristo kwamba ulimwengu una mpangilio wa Kimungu.
Katika Uislamu, upanuzi wake mkubwa ulifanyika kupitia vita vya jihadi. Waarabu walivamia Afrika Kaskazini, Mashariki ya Kati, na Uhispania. Wakristo wa Hispania waliishi chini ya utawala wa Kiislamu kwa karne nyingi hadi Reconquista (1492) ilipoondoa Waarabu kutoka Granada.

7. Tofauti ya Theolojia

Tofauti ya msingi iko wazi: Mungu wa Biblia ni Mungu wa upendo na wokovu, wakati Qur’an inamchora Allah kama mtawala mkali asiye na uhakika wa kutoa wokovu. Yohane 8:36 inasema: “Basi Mwana atakapowaweka huru, mtakuwa huru kweli kweli.” Huu ni uhuru wa kiroho ambao Uislamu hauwezi kumpa mtu yeyote. Qur’an inakubali kuwepo kwa Injili na Taurati, lakini Waislamu wa sasa wanakataa vitabu hivyo, wakijiweka katika mgongano na maneno ya Qur’an yenyewe (Qur’an 5:68).

8. Hitimisho

Ulinganisho wa kihistoria na kimaandiko unaonyesha wazi kwamba Ukristo ni bora kuliko Uislamu. Biblia ina ushahidi wa kihistoria, upendo wa Mungu, unabii ulio timilika, na uhakika wa wokovu. Uislamu, kwa upande mwingine, una misingi dhaifu ya kihistoria, unaokataa ukweli wa kifo cha Yesu na hutegemea matendo bila neema. Kama Qur’an yenyewe inavyosema: “Neno la Mungu haliwezi kubadilishwa” (Qur’an 10:64), basi Biblia inabaki kuwa Neno la Mungu lisiloharibika. Kwa hivyo, Ukristo unathibitisha ukuu wake juu ya Uislamu, kwa maandiko, historia, na uzoefu wa wokovu wa kiroho.

Je ungependa nitie maelezo ya chini (footnotes) na orodha ya marejeo ya vitabu vya kihistoria na tafsiri za Qur’an/Biblia ili iweze kutumika kama makala ya kitaaluma inayochapishwa kwenye jarida la theolojia?

ndio

Vizuri kabisa 🙏. Hapa nimeandika tena makala yako kwa mtindo wa kitaaluma, nikiongeza maelezo ya chini (footnotes) na orodha ya marejeo mwisho. Hii inafanya iendane na viwango vya uchapishaji wa kisomi.

Ukristo ni Bora Kuliko Uislamu

Na: Dr. Maxwell Shimba

1. Utangulizi

2. Yesu Kristo na Utimilifu wa Unabii

Yesu Kristo ndiye kiini cha Ukristo. Alitabiriwa na manabii wa Agano la Kale (Isaya 7:14; Mika 5:2), na maisha yake yameandikwa na mashahidi wa macho katika Injili. Hata wanahistoria wasio Wakristo kama Flavius Josephus (Antiquities of the Jews, 18.3.3) na Tacitus (Annals, 15.44) walithibitisha kuwepo kwa Yesu na kifo chake chini ya Pontio Pilato.² Qur’an yenyewe inakiri kuzaliwa kwa muujiza kwa Yesu (Qur’an 3:45-47).

3. Uhakika wa Maandiko ya Biblia

4. Upendo wa Mungu na Uhakika wa Wokovu

5. Kifo na Ufufuo wa Yesu: Ushahidi Kihistoria

Ukristo unasimama juu ya kifo na ufufuo wa Yesu. Mtume Paulo anaeleza: “Kristo alikufa kwa ajili ya dhambi zetu… akazikwa, akafufuka siku ya tatu” (1 Wakorintho 15:3-4). Ushahidi wa kaburi tupu na mashahidi wa macho ni wa kihistoria. Hata wanahistoria wa Kiyahudi na Warumi walithibitisha tukio hili.⁴ Qur’an (Sura 4:157) inakataa msalaba, lakini ushahidi wa kihistoria na wa kimaandiko unapingana na madai hayo.

6. Mifano ya Kihistoria ya Karne za Kati

Historia inathibitisha tofauti kati ya dini hizi mbili:

Katika Ukristo, vyuo vikuu vya kwanza Ulaya (Oxford, Cambridge, Sorbonne) vilianzishwa kutokana na hamu ya kutafuta maarifa ya Mungu.⁵ Wanasayansi kama Galileo Galilei, Johannes Kepler, na Isaac Newton waliongozwa na imani ya Kikristo kwamba ulimwengu una mpangilio wa Kimungu.
Katika Uislamu, upanuzi mkubwa ulifanyika kupitia vita vya jihadi. Waarabu walivamia Afrika Kaskazini, Mashariki ya Kati, na Uhispania. Wakristo wa Hispania waliishi chini ya utawala wa Kiislamu hadi Reconquista (1492).⁶

7. Tofauti ya Theolojia

Tofauti ya msingi iko wazi: Mungu wa Biblia ni Mungu wa upendo na wokovu, wakati Qur’an inamchora Allah kama mtawala mkali asiye na uhakika wa kutoa wokovu. Yohane 8:36 inasema: “Basi Mwana atakapowaweka huru, mtakuwa huru kweli kweli.” Qur’an 5:68 inakiri kuwa Wayahudi na Wakristo lazima washikamane na Taurati na Injili, lakini Waislamu wanakana. Hii inaleta kile kinachoitwa “Dilema ya Kiislamu.”⁷

8. Hitimisho

Ulinganisho wa kihistoria na kimaandiko unaonyesha wazi kwamba Ukristo ni bora kuliko Uislamu. Biblia ina ushahidi wa kihistoria, upendo wa Mungu, unabii ulio timilika, na uhakika wa wokovu. Uislamu una misingi dhaifu ya kihistoria, unakanusha ukweli wa kifo cha Yesu na hutegemea matendo bila neema. Qur’an yenyewe inasema: “Neno la Mungu haliwezi kubadilishwa” (Qur’an 10:64). Kwa hivyo, Biblia inabaki kuwa Neno la Mungu lisiloharibika, na Ukristo unathibitisha ukuu wake juu ya Uislamu.

Maelezo ya Chini

Marejeo

Biblia Takatifu
Qur’an Tukufu (tafsiri ya Yusuf Ali na Pickthall)
Vitabu vya kihistoria vilivyotajwa hapo juu

Je ungependa nifanye muundo wa kitabu (chapters + subchapters) ili makala hii iwe sehemu ya kitabu kipya chako cha apologetics, au iendelee kubaki kama makala ya kitaaluma ya kujitegemea?

Philip Jenkins, The Lost History of Christianity (HarperOne, 2008), uk. 34. ↩
Flavius Josephus, Antiquities of the Jews, 18.3.3; Tacitus, Annals, 15.44. ↩
Geza Vermes, The Complete Dead Sea Scrolls in English (Penguin, 2011). ↩
Gary Habermas & Michael Licona, The Case for the Resurrection of Jesus (Kregel, 2004). ↩
Hastings Rashdall, The Universities of Europe in the Middle Ages (Oxford, 1895). ↩
Thomas F. Glick, Islamic and Christian Spain in the Early Middle Ages (Brill, 2005). ↩
Norman Geisler & Abdul Saleeb, Answering Islam (Baker Academic, 2002). ↩

Tuesday, September 23, 2025